Op veel scholen spelen de volgende vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten een rol in het leerproces:

• samenwerken,

• geïnteresseerd en gemotiveerd zijn,

• een planning kunnen maken,

• zelfstandig een onderzoek kunnen uitvoeren,

• zelfstandig kunnen werken

• kunnen reflecteren

• …

  De mate waarin de leerling deze vaardigheden ontwikkelt, heeft veelal een voorspellende waarde voor zijn opbrengsten schoolcarrière. Voor het in beeld brengen van algemene vaardigheden zijn gerichte observaties belangrijk. Hoe gedraagt een leerling zich in een samenwerkingssituatie, tijdens een presentatie of bij het zelfstandig werken in de klas?

  Het in kaart brengen van deze ontwikkeling vraagt om meer dan fingerspitzengefühl. Zeker als over deze vaardigheden met leerlingen gecommuniceerd wordt, zijn docenten en leerlingen gebaat bij instrumenten die het kijken naar en het beoordelen van vaardigheden zo objectief mogelijk maken.

   

  Tijdens het werk moet de leerling uiteraard de uitgedaagd worden en de gelegenheid krijgen vaardigheden te ontwikkelen en te laten zien en de groei die leerlingen daarin doormaken. Dus in vaklessen kan in gevarieerde (werk)vormen veel te zien zijn van de vaardigheden van leerling.

   

  Vaardigheden beoordelen versus kennis beoordelen

  Vaardigheden beoordelen gaat anders dan het beoordelen van kennis in bijvoorbeeld proefwerken. Bij het beoordelen van kennis kan men bepaalde zaken goed of fout rekenen. Goed of fout is bij vaardigheden minder absoluut. Je bent ergens iets beter in of je bent er minder goed in. Het verschil tussen goed en minder goed is een glijdende schaal. Het is telkens de vraag wat je als docent onder de maat vindt en wat je voldoende of goed vindt. Het beoordelen van vaardigheden is wellicht subjectiever dan het beoordelen van kennis. Deze subjectiviteit kan voor een deel verminderd worden door precies te omschrijven wat voor soort gedrag je als docent wil zien. Daarvoor kan gebruik worden gemaakt van een Rubrics.

   

  Rubric

  Een Rubric is een instrument, waarmee de mate van beheersing van een vaardigheid door een leerling beschreven wordt in concreet gedrag. Behalve beoordelingsinstrument, is het ook een hulpmiddel om het leren van de leerling te sturen. Er wordt duidelijk in verwoord waar de leerling staat aan het begin van een proces en waar hij geacht wordt naartoe te werken. Op deze manier is het voor leerlingen een aanvulling op de instructie bij de taak; een leerling zei: “Dat is en papiertje waarop staat hoe je het moet doen”.

  In een Rubric wordt een vaardigheid onderverdeeld in verschillende deelaspecten. Per aspect wordt in termen van concreet gedrag omschreven welk gedrag ‘beginnergedrag’ is, welk gedrag minimaal vereist is, welk gedrag voldoende (‘gevorderd’) is en wat de leerling doet als die volleerd gedrag (‘expertgedrag’) vertoont. In een Rubrics staan de beoordelingscriteria en het daarbij behorende gedrag uitgeschreven. Dat is dus meer dan een scorelijstje van 0-5 bij bepaalde beoordelingscriteria, wat een Rubric toevoegt is dat de leerlingen kan zien op welke manier hij/zij een vaardigheid volledig goed beheerst.

   

  Van elke vaardigheid of deelvaardigheid kan een Rubric gemaakt worden.